خرید و فروش ملک، یکی از پُر چالش‌ترین کارهایی است که به نوعی همه‌ی افراد با آن سر و کار خواهند داشت. به همین سبب، اطلاع از مسائل حقوقیِ مرتبط با آن، امری ضروری بوده و همه‌ی افراد می‌بایستی از مفاهیم اولیه و لازم در زمینه‌ی خرید و فروش ملک، آشنایی کافی داشته باشند.
مبایعه‌نامه در قراردادهای خرید خانه به چه معناست؟
مبایعه نامه، عبارت است از قراردادی که در آن بیع واقع شده‌است. منظور از بیع، دادن مالی است به عوض معلوم یا به عبارتی بیع‌نامه قراردادی است در رابطه با خرید و فروش مالی بین خریدار و فروشنده که در مقابل دادن مال باید پول یا عوض دیگری پرداخت شود.
در مبایعه‌نامه مواردی همچون، جزئیات قرارداد، شیوه‌ی نقل و انتقال سند، شیوه‌ی پرداخت هزینه‌ها و سایر جزئیات، ذکر می‌شود.
قرارداد فروش یک ملک می‌تواند به دو صورت رسمی یا عادی تنظیم شود:
۱- قرارداد رسمی، که با حضور طرفین و همراه سند رسمی در دفترخانه تنظیم می‌شود.
۲- مبایعه نامه عادی، که قراردادی ست مابین طرفین به صورت شخصی یا در دفتر مشاورین املاک تنظیم می‌شود.
نکاتی در خصوص مبایعه نامه
اطمینان از مجاز بودن مشاور املاک:
اگر مبایعه‌نامه به صورت عادی و در دفتر مشاور املاک تنظیم می‌شود، باید بررسی شود که آیا مشاور املاک دارای مجوزهای قانونی از اتحادیه مشاورین املاک هست یا خیر؟ همچنین مشاور املاک باید در هنگام معامله، اسناد مالکیت و هویت طرفین را بررسی و سپس اقدام به نگارش قرارداد کند.
ثبت دقیق مشخصات ملک در قرارداد:
در قرارداد فروش ملک، باید مشخصات کامل ملک مورد معامله شامل پلاک ثبتی، آدرس ملک، مساحت عرصه(زمین)، عیان(بنا)، پارکینگ، انباری، سهم آپارتمان از قسمت‌های مشاعی ساختمان و سایر اوصاف آن به طور دقیق ذکر شود. همچنین، قیمت ملک نیز باید به طور دقیق مشخص و شرایط پرداخت آن نیز از سوی طرفین تعیین شود.
یکی از نکات مهم در خصوص خرید املاک این است که در قرارداد مشخص شود که کل ملک در ازای یک مبلغ ثابت خریداری شده یا هر متر مربع جداگانه قیمت‌گذاری شده است. فایده این موضوع این است که اگر بعدا مشخص شد، مساحت ملک کمتر یا بیشتر است، امکان محاسبه بر اساس متراژ وجود داشته باشد تا اختلافی حادث نگردد.
مکتوب کردن تضمین ها در قرارداد:
اگر اسناد تجاری مانند چک، سفته و سایر اوراق بهادار نزد مشاور املاک به امانت گذاشته می‌شود، حتما باید در قرارداد قید شود که این اسناد تحت چه شرایطی و در چه زمانی و به چه اشخاصی قابل تسلیم است. طرفین باید تاریخ مشخصی را برای حضور در دفترخانه اسناد رسمی و نقل و انتقال ملک به صورت سند رسمی مشخص کنند. تاریخ تعیین شده، ملاک بررسی تعهدات طرفین در قرارداد است.شرایط فسخ قرارداد:
همچنین باید مشخص شود که قرارداد در چه مدتی و با چه شرایطی از سوی طرفین قابل فسخ است. طرفین می‌توانند توافق کنند که هیچ کدام از طرفین حق فسخ معامله را نداشته باشند. همچنین باید مبلغ مشخصی برای جبران خسارت ناشی از عدم انجام تعهدات مشخص شود. در پایان قرارداد نیز باید دقیقا تعیین شود که قرارداد در چند نسخه تنظیم شده و سپس قرارداد به امضای طرفین خریدار و فروشنده برسد. بهتر است که دو شاهد نیز قرارداد را گواهی و امضا کنند. مشاور املاک مجاز نیز باید صحت امضای طرفین را گواهی و در نهایت قرارداد را مهر و امضا کند.
